TELSİZ HABERLEŞMESİ:

TELSİZ CİHAZLARINI MEYDANA GETİREN ANA PARÇALAR

Mikrofon, tercihe veya kullanıma göre masa yada el mikrofonu şeklinde olabilir..

TELSİZ CİHAZLARININ İÇ YAPISI

Bir telsiz cihazı çeşitli bölümlerden meydana gelir. Bu bölümleri ana hatlarıyla basitçe şöyle sıralayabiliriz;

•    Alıcı bölüm
•    Verici bölüm
•    Çıkış yada Güç Katı
•    Kontrol bölümü
•    Sentezör
•    Ses çıkış katı
•    Ara frekans bölümü

Telsiz cihazları, çalışma frekanslarının belirlenmesinde kullanılan teknikler, modülasyon tipleri, bant genişlikleri gibi bir takım teknik özellikler yönünden de farklı özellikler gösterirler.

HABERLEŞMENİN GERÇEKLEŞMESİ

Bir telsiz haberleşmesinin varlığından söz edebilmek için aynı frekanslarda çalışabilen, teknik özellikleri birbirinin aynı olan en az iki cihaz gereklidir. Haberleşme, verici konumundaki (gönderme yapan) cihazdan çıkarak kablo ve anten vasıtasıyla boşluğa yayılan elektromanyetik dalgaların, alıcı durumundaki cihazın anteni ve kablosu yoluyla alıcı cihaza (dinleme yapan) ulaşması şeklinde olur.

MODÜLASYON ÇEŞİTLERİ

Telsiz haberleşmesinde ve elektromanyetik dalgalar yardımıyla yapılan yayınlarda (Radyo, TV) değişik modülasyon tiplerinden bahsetmek mümkündür. Bunlardan başlıcaları: Genlik (AM) ve Frekans (FM)modülasyonlarıdır.

Modülasyon; gönderilmek, yayınlanmak istenen işarete bağlı olarak taşıyıcı dalganın bazı özelliklerinin değiştirilmesi işlemidir. Bu işlemin alıcı cihazda yapılan tersi işleme ise demodülasyon denir. Frekans modülasyonu (FM); gönderilmek istenen işarete bağlı olarak taşıyıcı dalga frekansının sıklığının değiştirilmesidir. Genlik modülasyonu (AM); gönderilmek istenen işarete bağlı olarak taşıyıcı dalganın genliğinin değiştirilmesidir.

Günümüz kara haberleşmesinde kısa mesafelerde genel olarak VHF, UHF bandlarında, FM modülasyonunda, frekans sentezörlü telsizler, uzak mesafelerde ise HF bandlarında AM modülasyonunda telsizler kullanılmaktadır.

Deniz bandında ise VHF, 156.000 - 163.000 Mhz arası, frekans sentezörlü, uluslararası standartlarla belirlenmiş özellikleri olan FM modülasyonlu telsizler kullanılmaktadır.

Yine, uluslararası standartlar gereği hava telsizleri, 118- 136 Mhz arası AM modülasyonlu olarak çalışırlar.

AKTARICI SİSTEMLER (RÖLE, REPEATER CİHAZLAR)

VHF, UHF bantlarında arazi şekilleri ve/veya istasyonlar arası mesafe haberleşmeyi güçleştiren, bazen de imkansız hale getiren faktörlerdir. Bu gibi durumlarda röle yada aktarıcı istasyon denilen birtakım cihazlardan istifade edilir. Temel olarak bir röle cihazı yüksek kazançlı bir anten, az kayıplı bir anten kablosu, filtre ünitesi (duplekser), alıcı ve verici bölümler ile bunların kontrol ünitesinden meydana gelir. Alıcı ve verici frekansları arasında farklılık bulunan röle cihazları filtre ünitesinin yardımıyla, alıcısının duyduğu işaretleri aynı anda vericisinden güçlendirilmiş olarak yayınlar.

Rölenin konulduğu yerin yükseltisi ile doğru orantılı olarak geniş bir haberleşme alanı elde edilmiş olur.

iki telsiz cihazının aynı frekanstan farklı olduğu ve aktarıcı bir sistemin yardımı olmadan yaptıktan görüşmeye "simplex" görüşme denir.

Gönderme ve dinleme frekanslarının farklı olduğu ve aktarıcı bir sistemin yardımıyla yapılan telsiz görüşmelerinde ise "semiduplex" görüşme denir. Semiduplex ve simplex haberleşmelerde telsiz cihazlarının alıcı ve verici bölümleri aynı anda çalışmazlar.

Röle cihazları ise full duplex çalışan cihazlardır.

CTCSS (DUYMAALTI TON KONTROLLÜ SİSTEMLER)

67 Hz - 250 Hz arası sesleri insan kulağının duymamasından hareketle telsiz haberleşmesinde kullanılan cihazların alıcıların bu frekanslardaki işaretlerle kontrol edilmesidir, iki telsiz cihazının haberleşmesi için aynı çalışma frekanslarında olmaları gerektiğini belirtmiştik. CTCSS kontrollü sistemlerde buna ilave olarak cihazların aynı tonda çalışmaları gerekir.

COMMUNITY RÖLE SİSTEMLERİ (ORTAK KULLANIM SİSTEMLERİ)

CTCSS ton kontrolü ile bir röle cihazından değişik gruplara ayrılmış kullanıcıların yararlanmasına olanak tanıyan sistemlerdir.

TRUNK SİSTEMLERİ

Röle üzerinden yapılan haberleşmenin en gelişmiş şeklidir. Bu sistemler birden çok röle cihazının bir kontrol ünitesi yardımıyla birbirine bağlı olarak çalıştırılması esasına dayanır. Kontrol ünitesi, birbiriyle görüşecek kullanıcıları bir araya getirerek o anda boş olan röleden haberleşme yapmalarını sağlar.

ACİL DURUM ANINDA YAPILACAKLAR

Acil durum haberleşmesi insan hayatının veya malının tehlikeye uğradığı zamanlarda yapılan amatör telsizcilik görüşmeleri olarak tanımlanmaktadır. Diğer tüm görüşmelerden daha önceliklidir.

Acil durum mesajı:

Her zamanki ticari haberleşme olanaklarının (telefon gibi) olmadığı durumlarda bir insana veya insan grubuna Amatör Telsiz ile gönderilen her türlü ölüm kalım aciliyetindeki mesajdır. Bu, acil durum yerlerindeki çok gerekli yardımı bekleyen insanlar için erzak, malzeme veya yönetim isteyinde bulunan yardım kurumlarının resmi mesajlarını da kapsar. Normal zamanlarda bu çok ender yapılır. Mors, RTTY veya diğer dijital modlarla da daima bu görevlendirme bildirilmelidir. Emin değilseniz, acil durum mesajını göndermeyiniz.

ARRL (American Radio Re/ay League) 'ye göre Acil Durum Haberleşmesi:

Acil Durum Operasyonları:

Acil Amatör Telsiz organizasyonlarının belki hepsi geniş kapsama alanlarından dolayı rölelerden faydalanırlar. Birçok rölenin yeri iyi bilinmektedir. O bölgede oturan ve aktif olup uygun cihazlara sahip olan herkes lokal röle frekanslarını bilmektedir. Bilmeyenler için, birçok telsiz cihazı görüşme yapılan frekansları tarama özelliğine sahiptir.

Eğer hava durumu ile ilgili bir aciliyet veya bir felaket olursa (veya olması muhtemel ise) etkilenen bölgedeki röleler hemen kullanılmaya başlanır. Acil durum haberleşmesi ve trafiği daima diğer amatör telsiz aktivitelerinden önce gelir ve birçok röle sadece bu tip olaylar için acil güç kaynaklarına sahip olmalıdır.
Mobil ve Hareket Halinde Haberleşme:

Daha önce söylendiği gibi Amatör Telsizciler zaman içinde ger ekli hallerde acil durum için çalıştırılabilirler. Amatör Telsizciliğin dışındaki yeni gelişmeler (örneğin, cep telefonları) sık sık 'amatörlerin acil durum görüşmeleri yapmalarına gerek olmayacağı' gibi düşünceleri akla getirirler. Çoğu zaman bir felaket bu kanının yanlış olduğunu kanıtlar! Resmi bir kurumdan veya acil durum örgütlerinden acil durum çağrısı alındığında, mobil veya hareket halindeki telsizler gerektiğinde bu servise dahil edilirler. Felaket veya olağan acil tip görüşmelerin dışındaki normal durumlarda, mobil veya hareket halinde yapılan haberleşme, amatör telsizcilere bir uğraş ve zevk verebilmektedir.

Efektif bir taşınabilir istasyonu kurmak, organizasyon, planlama ve tecrübe gerektirir. Mesela, istenilen kominikasyon bağlantılarını sağlamak için, doğru bandı veya bantları yakalamak biraz propagasyon bilgisini gerektirir.

Field Day (Arazi günü)

28.5.2012